پوکی استخوان؛ علائم و درمان سریع

پوکی استخوان یکی از عارضه های شایعی است که در اغلب افراد دیده میشود . البته که این عارضه بیشتر در سالمندان دیده میشود اما در افراد جوان هم به طور کمتر وجود دارد. پوکی استخوان می تواند منجر به بروز حوادثی شود که جبران آنها کمی سخت بوده و در مورادی منجر به جراحی های سنگین می شود. همانطور که از نام این بیماری پیداست کم شدن تراکم استخوان و در پی آن کاهش استقامت استخوان ها باعث میشود که احتمال شکستگی استخوان در افراد بالاتر برود. در این مقاله همراه ما باشید تا در مورد این عارضه بیشتر صحبت کنیم.

پوکی استخوان چیست؟

استخوان یک بافت زنده است که از دو لایه داخلی و خارجی تشکیل شده است. لایه داخلی معمولا ضخیم است و از شبکه های محکمی تشکیل شده است. و لایه خارجی به عنوان یک لایه پوشاننده روی سطح لایه داخلی قرار گرفته است. زمانیکه فضای بین شبکه های داخلی استخوان به خاطر افزایش تخریب بافت استخوانی و عدم جایگزینی آن بزرگ شوند پوکی استخوان پدید می آید. در چنین حالتی استخوان ضعیف شده و با کوچکترین ضربه ای دچار شکستگی های سخت میشود.

پوکی استخوان یا استئوپروز می تواند در هر استخوانی از بدن ایجاد شود و استخوان فرد را دچار شکستگی کند. اما اغلب شکستگی های ناشی از پوکی استخوان  استخوان های تون مهره ها، لگن و ران افراد را دچار مشکل می کند.

عوامل ایجاد پوکی استخوان

عوامل مختلفی منجر به بروز چنین عارضه ای در افراد میشود . برخی از عوامل شایع عبارتند از:

• وزن و اندازه استخوان ها ( افراد خیلی لاغر یا افراد خیلی چاق که وزن زیادی دارند مستعد ابتلا به پوکی استخوان هستند)
• بیماری های مزمن مثل بیماری کبد ، کلیه ، دیابت، پرکاری غده تیروئید و…
• افزایش سن ( به طور کلی خطر شکستگی لگن در افراد سالمند بسیار بالاست )
• کمبود ویتامین ها از جمله ویتامین D در بدن
• کمبود کلسیم در برنامه غذایی روزانه
• مصرف دخانیات، سیگار و الکل
• سابقه خانوادگی ، نژاد و وراثت
• داشتن بیماری های زمینه ای
• ورزش نکردن
• یائسگی
• داروها

همه عوامل ذکر شده در بالا میتوانند نقش موثری در ابتلای فرد به پوکی استخوان باشند.

علائم پوکی استخوان

بیماری پوکی در استخوان ابتدائا دارای هیچگونه علامتی نبوده و زمانی فرد متوجه بیماری خود می‌شود که یکی از استخوان های اعضایش دچار شکستگی شود به همین دلیل معمولا خانم ها و آقایان مبتلا از وجود این بیماری دیر آگاه می‌شوند. از مهمترین علائم این بیماری خاموش، شکستگی های استخوان در اثر موارد ساده مانند عطسه کردن، سرفه های شدید، بلند کردن اجسام یا پیچ خوردن ساده مفصل است. همانطور که مستحضر هستید در افراد سالم بنا به دلایل ذکر شده مفاصل یا استخوان فرد به شکستگی دچار نمی‌شود.

افراد مستعد ابتلا به پوکی استخوان

بیماری پوکی استخوان در دسته بیماری هایی قرار دارد که معمولا در سنین بالا رخ می‌دهد اما امروزه به دلیل عادت و سبک غلط  زندگی، افرد زیادی در رده سنی پایین تر به این مورد دچار می‌شوند. پوکی استخوان در خانم ها بیشتر از آقایان مشاهده شده و حتی ممکن است قبل از دوران یائسگی رخ دهد.

هنگامی که سطح استروژن در بدن خانم ها پایین تر از سطح خود می‌آید سبب شکستگی استخوان ها به طور مداوم و تدریجی می‌شود که اصطلاحا فرد دچار پوسیدگی استخوان شده است. این بیماری خانم ها را مورد تهاجم قرار داده و از بدترین انواع آن شکستگی استخوان لگن است که مشکلات زیادی را به همراه دارد.

راه های پیشگیری از پوکی استخوان

بسیاری از راه های راحت، سالم و بدون دردسر وجود دارند که افراد با رعایت هرکدام از آنها به سادگی می توانند از بروز چنین مشکلاتی در سن های بالاتر جلوگیری کنند. از جمله این روش ها :

• سیگار نکشیدن پرهیز از استعمال دخانیات
• تغذیه سالم ( گنجاندن ویتامین ها و کلسیم های لازم بدن در برنامه غذایی روزانه یکی از موثرترین عوامل برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان است.
• ورزش کردن ( کوه نوردی، پیاده روی ، شنا و ورزشهای ساده روزانه
• قرار گرفتن در معرض مستقیم آفتاب و استفاده از مکمل های غذایی
• کم تحرکی یکی از عوامل خطرزاست. افرادی که پشت میز نشین هستند و ساعتهای طولانی حرکت جسمانی خاصی ندارند بسیار در خطر هستند. انجام فعالیتهای روزانه به جلوکگیری از پوکی استخوان کمک شایانی میکند.

مواد غذایی موثر در پیشگیری از پوکی استخوان

علاوه بر تحرک داشتن و انجام فعالیتهای روزانه که تاثیر بسیار بالایی در سلامت افراد دارد، تغذیه یکی از بهترین راه ها برای جلوگیری از هر نوع بیماری است.

به اندازه کافی کلسیم مصرف کنید.

کلسیم یکی از فراوان ترین مواد معدنی در بدن است که در انتقال پیام های عصبی و فعال کردن برخی از آنزیم ها و ترشح هورمون ها بد بدن نقش موثری دارد. 99 درصد از کلسیم ها در استخوان ها وجود دارد.

بسیاری از خانم ها بخصوص در ایران که همواره پوشیده هستند و در معرض مستقیم آفتاب قرار نمیگیرند بسیار مهم است که ویتامین  دی مصرف کنند.

مصرف مغزی های نام برده شده باعث افزایش تراکم استخوان در بدن افراد شده و برای افرادی که دچار کاهش تراکم استخوانی هستند بسیار موثر است.

استفاده از مس، منگنز ، منیزیوم، روی بسیار موثر است.

ویتامین D مصرف کنید.

نکته : در مطالعاتی نشان داده که مصرف چای به محکم تر شدن و استحکام استخوان ها کمک می کند.علت و چرایی آن مشخص نشده اما وجود مواد معدنی که در چای هست احتمالا استخوان هارا محکم تر و متراکم تر می کند.

پوکی استخوان چه عوارضی دارد؟

از جمله مشکلاتی که پوکی استخوان برای فرد به وجود می آورد:

 پوکی استخوان باعث کاهش کیفیت زندگی افراد میشود. چراکه با کوچکترین ضربه ای افراد دچار شکستگی های وسیع در ناحیه استخوان میشوندشکستگی استخوان لگن، شکستگی مهره های ستون فقرات از عوارض شایع پوکی استخوان است. دراینجا خانمی را مشاهده می کنید که با جدی نگرفتن علائم پوکی استخوان با یک ضربه کوچک دچار شکستگی استخوان فمور در ران پا خود شده اند. صحبت های دکتر سپهر قربانی دکتر ارتوپد در زنجان را ببینید و بشنوید.

درد ناشی از پوکی استخوان چگونه است؟

کمردرد ناگهانی و شدید که هنگام ایستادن یا راه رفتن بدتر می‌شود و زمانی که دراز می‌کشید ودر حالت استراحت هستید، کمی تسکین می‌یابد. در چرخاندن یا خم شدن بدن خود مشکل دارید با این نکته که تمایمی فالیت های ذکر شده با در د شدید همراه است.

تشخیص بیماری پوکی استخوان

در ابتدا باید ذکر کرد برای تشخیص ابتلا به پوکی استخوان از تست های مخصوص تراکم استخوان استفاده می‌کنند. برای مثال زمانی که بانوان در سنین یائسگی به پزشک مراجعه می‌کنند، از انواع تست ها برای بررسی و تسخیص پوکی استخوان برای آن ها نیز استفاده می‌کنند. علاوه بر تست های سنجش تراکم مواد معدنی استخوان از تصاویر همراه با اشعه ایکس و رادیوگرافی بهره می‌برند.

روش های درمان استئوپروز

بیماری استئوپروز که اصطلاحا با نام پوکی استخوان نیز شناخته می‌شود، معمولا خاموش و بدون علائم بوده به همین دلیل است که اغلب دیر متوجه این بیماری در بدن می‌شوند. اما در صورت تشخیص به موقع، قطعا می‌توان روند پیشرفت این بیماری را به تاخیر انداخت. برخی افراد وجود این بیماری را نادیده می‌گیرند اما این نکته مهم است که در صورت عدم درمان، به تدریج زندگی وی در خطر قرار دارد. درمان های پوکی استخوان توسط جراح ارتوپد مموججب کاهش سرعت تجزیه استخوان در بدن میشود.

چه زمانی باید به جراح ارتوچد مراجعه کنیم؟

قابل ذکر است اگر نگران پوکی استخوان در سننین بالای خود هستید حتما در صورت وجود هرگونه از این موارد به بهترین جراح ارتوپد مراجعه نمایید. در صورتی که مدت چندین سال است که مصرف دخانیات دارید و خانم هایی که دچار یائسگی زودرس شده اند، حتما باید هر چند مدت برای چکاپ تراکم استخوان و میزن مواد معدنی استخوان ها اقدام کنند. همچنین ناگفته نماند زمانی که مدت یک سال از بیماری پوکی استخوان فرد بگذرد، شکستگی های مفصلی به تدریج شروع شده و روند درمان را سخت می‌سازد.

انتخاب متخصص ارتوپد خوب در زنجان

شما باید برای بیماری پوکی استخوان موجود، جراح و متخصص ارتوپد خوب برگزینید و تنش و نگرانی به بدن وارد نکنید. ابتدا باید از تخصص پزشک منتخب کاملا آگاه باشید و رضایت مراجعه کننندگان و بیماران وی را جویا شوید. از ایشان بخواهید نمونه هایی از درمان این بیماری را به شمما نشان دهد.

هر فرد باید بتواند ارتباط خوبی با جراح منتخب برقرار سازد و تمامی سوال های ذهنش را از ایشان بپرسد و رفع سازد.

سخن پایانی:

بسیاری از مشکلات مربوط به پوکی استخوان با پیشگیری و درمان های به موقع ، از بروز حوادث سخت و عمل های سنگین جلوگیری می کند. با پیشگیری کردن خیلی سریع تر می تواند جلوی شدت گرفتن بیماری ها را بگیرید و دچار عوارض کمتری شوید. پزشکان برای سلامتی بیماران راه های بسیاری را عنوان کرده اند که با رعایت آنها می توانید به سلامت خود و خانواده خود کمک کنید. دکتر سپهر قربانی یکی از مهمترین عوامل درمان را پیشگیری میدانند که با بررسی های زودتر می توان از بسیاری از جراحی ها جلوگیری کرد. با این کار هم به سلامت خود کمک کرده و هم در کاهش هزینه های بیمارستان صرفه جویی می کنید.