خطر شکستگی و در رفتگی لگن در سالمندان را جدی بگیرید

شکستگی لگن برای تمام افراد به خصوص برای سالمندان بسیار خطرناک است. با بالا رفتن سن، لغزش و عدم تعادل هنگام راه رفتن، سالمندان بیشتر در خطر آسیب ناشی از شکستی لگن هستند.

شکستگی لگن در افراد مسن با عوارض جانبی خطرناک و مشکل ساز همراه است که در این مقاله به شرح و چگونگی درمان آن می پردازیم. در بیشتر مواقع شکستگی لگن با جراحی قابل درمان است. پزشک در این مواقع با تعویض مفصل لگن، شکستگی را درمان می کند و بیمار تا چند ماه باید تحت درمان از طریق فیزیوتراپی قرار بگیرد.

افراد مسن بدانند که باید به طور جدی خود را از آسیب این خطرات محافظت کنند و مواردی که باعث پیشگیری از این حوادث را در بردارد انجام دهند.

چرا دچار شکستگی لگن می شویم؟

شکستگی های لگن تنها 3 درصد از کل شکستگی ها را شامل می شوند از این رو بسیار نادر می باشند. این شکستگی ها بیشتر بر اثر تصادف و یا افتادن از ارتفاع اتفاق می افتند و به دو دسته ی پایدار و ناپایدار تقسیم می شوند.

• شکستگی پایدار: استخوان های شکسته در یک راستا قرار دارند و حلقه لگن شکل خود را از دست نداده است.
• شکستگی ناپایدار: هنگامی که دویا چند شکستگی اتفاق بیوفتد و انتهای استخوان های شکسته شده از هم جدا شوند، شکستگی ناپایدار ایجاد می شود.

انواع شکستگی لگن

لگن متشکل از چند استخوان متصل به یک استخوان اصلی است که در پایین ستون فقرات قرار دارد. افراد معمولی مانند جوانان عموما در حین انجام فعالیت های ورزشی مانند اسکی، بالا رفتن از کوه یا بر اثر تصادف ممکن است دچار شکستگی در این ناحیه شوند اما افراد مسن که فعالیت روزمره آنها به مراتب کمتر از افراد جوان تر است. در حین راه رفتن، بالا رفتن از پله یا تصادف که در حالت پباده روی بیشتر در معرض آن هستند اتفاق می افتد.

زمین خوردن هنگام پیاده روی برای افراد مسن ناشی از ضعف در استخوان ها که پوکی استخوان نام دارد یا عوارضی مانند کمبود بینایی، حواس پرتی و… اتفاق می افتد. بنابراین بهتر است بیشترحواسمان به افراد پیر در خانواده باشد.

هفت علت مهم شکستگی لگن در سالمندان

مصرف داروهای مختلف، بینایی ضعیف، عدم تعادل بدن و… از جمله دلایلی می باشد که  می تواند منجر به شکستگی استخوان لگن در سالمندان شود. این عارضه بیشتر در سنین بالای 65 سال رخ می دهد. در اینجا عوامل مهم را برمیشمریم:

• سن: با افزایش سن تراکم استخوان و توده عضلانی کاهش می یابد. همان طور که گفته شد از آنجایی که افراد مسن علاوه بر مشکلات بینایی، مشکلاتی مانند حواس پرتی و عدم تعادل نیز دارند ممکن است که زمین بخورند و استخوان لگن آنها شکسته شود. بنابراین حضور یک فرد به عنوان همراه یا پرستاردر انجام امور روزانه و مراقبت از سالمند امری ضروری می باشد.
• جنس استخوان: امروزه این مسئله به اثبات رسیده است که استخوان درخانم ها زودتر از آقایان پوک می شود وآن هم به دلیل هورمون استروژن است. کاهش هورمون استروژن در دوران یائسگی توده استخوانی را کاهش داده و شکستگی لگن را افزایش می دهد.
• بیماری های مزمن: یکی ازمهم ترین بیماری هایی که می تواند شکستگی استخوان لگن را در سالمندان افزایش دهد، بیماری پوکی استخوان است. برخی بیماری های دیگر نیز مانند اختلالات غدد درون ریز، اختلالات روده ای باعث کاهش جذب کلسیم و ویتامین D  در بدن می شوند که در نتیجه شکستگی استخوان لگن را افزایش می دهند.
• داروها: داروهای استروئیدی وضدالتهاب مانندکورتون می توانند پوکی استخوان را افزایش دهند بنابراین از مصرف خود سرانه آنها پرهیز نمایید.
• رژیم غذایی نامناسب: افراد دارای اختلالات غذا خوردن از قبیل آنورکسیا و بولیمیا می توانند در اثر کمبود مواد غذایی  به پوکی استخوان نیزمبتلا شوند.بنابراین تا می توانید از مواد غذایی سرشار از کلسیم و ویتامین D  استفاده نمایید.
• عدم تحرک کافی: ورزش هایی مانند پیاده روی می توانند عضلات و استخوان ها را قوی کنند. افرادی که تحرک کافی ندارند بیشتر در معرض شکستگی استخوان لگن و ران قرار دارند.
• سیگار و مشروبات الکی: سیگار و مشروب باعث تداخل تولید و ساخت استخوان سازی می شوند بنابراین سعی کنید تا جایی می توانید از مصرف سیگار و مشروبات الکلی بپرهیزید.

نکته : در جوانان نیز شکستگی استخوان لگن اتفاق می افتد. این پدیده بیشتر به دلایل زیر رخ می دهد:

در این افراد ایستادن بر روی یک پا و چرخیدن بر روی پا منجر به شکستن استخوان ران و لگن می شود.

علائم شکستگی لگن چیست؟

شکستگی لگن اغلب بر اثر ضربه و فشار دراین ناحیه ایجاد می شود که علائم این شکستگی در موارد زیر خلاصه شده است:

• درد در ناحیه ران و دردی که در ناحیه زانوها نیز حس می شود.
• درد در ناحیه پایین ستون فقرات
• عدم توانایی برای ایستادن یا را ه رفتن
• کبودی و ورم در ناحیه لگن
• چرخش لگن در یک زاویه غیر عادی که باعث کوتاه شدن یکی از پاها می شود.

 راه های تشخیص شکستگی لگن

• پزشک می تواند با استفاده از تصویر برداری اشعه ایکس،شکستگی و محل آن را تشخیص دهد.
• اگر شکستگی به وسیله تصویر بردای اشعه ایکس مشخص نباشد،پزشک متخصص سی تی اسکن و MRI  را تجویز می کند.

اما برای تشخیص صحیح علائم شکستکی لگن بهتر است به یک متخصص ارتوپد مراجعه شود. چرا که علائم شکستگی لگن در برخی از موارد شبیه به علائم سایر بیماری ها می باشد.

دو روش شایع برای درمان شکستگی لگن در سالمندان

• جراحی

جراحی شکستگی لگن در سالمندان روش های مختلفی دارد و به شدت شکستگی، محل شکستگی و سن افراد بستگی دارد. هدف از جراحی تثبیت موقعیت لگن، کاهش درد و ترمیم سطح عملکرد آن است.

 معمولا جراحی شکستگی لگن به سه روش ترمیم با فلز سخت، جایگزینی جزئی مفصل ران و جایگزینی کلی مفصل ران انجام می شود.

ترمیم شکستگی استخوان با فلز سخت: در این روش جراح پیچی را وارد استخوان کرده و استخوان های شکسته را بهم پیچ می کند تا استخوان جوش بخورد.

جایگزینی جزئی مفصل ران: در این روش پزشک سر و گردن استخوان ران را بر می دارد و پروتز فلزی را جایگزین آن می کند.

جایگزینی کلی مفصل ران:در این روش قسمت بالای استخوان ران در استخوان لگن خاصره با مواد مصنوعی پروتز جایگزین می شود.

توانبخشی:یک روز بعد از جراحی بیمار می تواند با صلاحدید پزشک فیزیوتراپی را شروع کند. فیزیوتراپی باعث می شود که زخم ها سریع تر بهبود یابند و باعث افزایش گردش خون در بدن  و بافت آسیب دیده می شوند.

• دارو درمانی:

داروهایی که بیس فسفونات دارند خطر شکستگی مجدد لگن را تا حدود بسیار بالایی کاهش می دهند.

مدت زمان درمان شکستگی استخوان ران

شکستگی لگن در حالت اورژانسی و طی مدت 24 ساعت پس از آسیب دیدگی باید تشخیص و جراحی شود. در مواردی ضربه وارد شده بسیار شدید و با شکستگی یکباره همراه است که خطرناک بوده و به محض معاینه باید بیمار را بستری و عملیات جراحی را بر روی او انجام دهند.

طول دوره نقاهت در این موارد بسیار طولانی بوده و به همین دلیل دکتر سپهر قربانی جراح و متخصص ارتوپد برای بیمار به منظور جلوگیری از عوارضی مانند زخم بستر و یا تشکیل لخته های خونی در ماه های اول برنامه های توانبخشی، فیزیوتراپی و کاردرمانی را پیشنهاد می دهند که در روند بهبود بیمار بسیار تاثیر گذار است.

شکستگی های خفیف لگن در افراد مسن که بر اثر ضربه با فشار کمتر در ناحیه لگن ایجاد شده اند با یک دوره استراحت و برنامه ریزی قابل درمان هستند. این دوره های درمانی ابتدا با استراحت و ثابت ماندن در وضعیتی که لگن نیازی به تحمل وزن بدن نداشته باشد شروع می شود. در هفته های اول باید به کمک یک چوب دستی راه رفت اما از هقته های چهارم با مراجعه به فیزیوتراپی و انجام جلسات آن به صورت مداوم می توان گفت در یک دوره زمانی 6 ماهه کاملا بهبود خواهید یافت.

آیا شکستگی لگن باعث مرگ در افراد میشود؟!

همان طور که می دانید بسیاری از افرادی که دچار شکستگی حلقه لگنی می شوند بمدت نسبتا طولانی نمی توانند راه بروند و نیز در بسیاری موارد درد بسیاری را همواره در زندگی خود متحمل می شوند. اما باید به این نکته توجه داشته باشید که عوارض شکستگی لگن تنها به این دو مورد بسنده نمی کند. لگن مانند سایر بخش های بدن عروق و رگ های خونی فراوانی دارد و هنگامی که این استخوان شکسته می شود احتمال اینکه در لحظه آسیب این رگ ها پاره شوند زیاد است. علاوه بر این در این زمان دستگاه تناسلی و ادراری فرد نیز ممکن است آسیب ببیند.بنابراین با توجه به اینکه این پارگی عروق میتواند خونریزی شدیدی ایجاد کند،میتواند بیمار را به کام مرگ بکشاند.و حتی در بیمارانی که درمان جراحی یا غیر جراحی انجام میشود امبولی یکی از خطرات تهدید کننده حیات بیمار میباشد که حتی علیرغم انجام همه تمهیدات جهت جلوگیری از آن میتواند اتفاق بیافتد

چگونه از سالمندان خود مراقبت کنیم؟

مواردی که به آن ها اشاره می کنیم به منظور پیشگیری از اتفاقات خطرناک برای سالمندانی که با شما زندگی می کنند، گفته می شود.

• در محل خواب و انجام فعالت های روزمره سالمند خود چراغ خواب یا نورهایی که بتواند روشنایی اتاق را مداوما تامین نماید، بگذارید.
• میله هایی را در اطراف تخت و در ورد، حمام یا نقاط مختلف خانه تعبیه کنید که سالمند شما هنگام راه رفتن بتواند به آن تکیه کند.
• فرش و یا اشیاء لغزنده را در خانه از سر راه عبور و مرور سالمند خود بردارید.
• پاپوش های راحتی برای آن ها تهیه کنید تا به هنگام راه رفتن دچار لغزش و پیچش در ناحیه قوزک پا نشده تا از افتادن آنها روی زمین جلوگیری شود.
• در صورت عم توانایی در راه رفتن از عصا یا واکر استفاده کنند.
• تغذیه مناسب مانند استفاده از لبنیات، ماهی یا داروهایی که از پوکی استخوان در آن ها جلوگیری نماید برای آنها تهیه کنید.
• هنگام بیدار شدن از خواب از سالمند خود بخواهید آرام از جایش بلند شود تا دچار سرگیجه نشود تا از افتادن آنها به روی زمین جلوگیری کنید.

نقش فیزیوتراپی در درمان شکستگی لگن

نقش فیزیوتراپی را درمان شکستگی استخوان لگن افراد مسن جدی  بگیرید چرا که در فرآیند انجام فیزیوتراپی به دلیل بالا رفتن جریان خون عضو های آسیب دیده زودتر روند ترمیم خود را شروع می کنند. دکتر سپهر قربانی علاوه بر چیره دستی در جراحی استخوان شکسته، راهکارهای توانبخشی بسیاری را برای فرد بیمار در نظر می گیرد.

نکته پایانی:

درجهت بهبود هرچه سریعتر باید به جراح و متخصص ارتوپدی مراجعه کنید. و راه های درمانی را آغاز کنید. به گفته دکتر سپهر قربانی متخصص و جراح ارتوپدی، در بین افراد زیادی دیده شده است که به علت پیگیری نکردن و سهل انگاری یک بیماری ساده که با راه های معمولی یا عمل های سبک رفع میشود، بیماری بسیار گسترش پیدا کرده و تبدیل به عمل های سنگین شده است.